MBT - psychoterapia oparta na mentalizacji (Mentalization-Based Treatment) jest koncepcją leczenia psychoterapeutycznego mającą swój fundament w pojęciach psychoanalitycznych zaproponowanych przez Freuda oraz psychodynamicznych jego następców. Zainteresowanie badaczy pojęciem mentalizowania przeszło ewolucję: na początku przypisano zaburzenia w procesie mentalizowania jako podstawową trudność psychologiczną w autyzmie (Uta Frith, John Morton). Następnie Peter Fonagy, Mary Target i współpracownicy poszerzyli rozumienie problematyki mentalizowania do psychopatologii rozwojowej powiązanej z urazami psychicznymi, obserwowanymi w zaburzeniach osobowości z pogranicza. Wreszcie Anthony Bateman, Peter Fonagy i John G. Allen stworzyli koncepcję, gdzie zdolność mentalizowania jest podstawową w szeroko rozumianym spektrum zastosowań klinicznych, zaburzeń, form terapii czy paradygmatów teoretycznych.
Mentalizowanie to forma wyobrażeniowej aktywności umysłowej dotyczącej innych lub siebie, a dokładnie: postrzegania i interpretowania ludzkiego zachowania w kategoriach intencjonalnych stanów umysłu (np. uczuć, potrzeb, pragnień, przekonań, motywów, celów).
Mentalizowanie zawsze dzieje się w kontekście, w perspektywie i zahacza o to, co jest obserwowalne, oparte o faktyczne zachowanie. Kontekst to „królewska droga” do mentalizowania. Mentalizowanie, to “utrzymywanie serca i umysłu w sercu i umyśle”, które pozwala widzieć siebie z zewnątrz, a innych od środka.
Naturalnie człowiek uczy się mentalizowania od czasu narodzin. Kiedy ma troskliwego opiekuna (mama, tata, babcia), który zauważa stany emocjonalne/mentalne dziecka i adekwatnie, i wystarczająco często je nazywa, rozumie, poddaje refleksji, tworząc harmonijną odpowiedź emocjonalno-rozumową. Wtedy dziecko ma możliwość, aby na tej podstawie tworzyć spójną reprezentację wewnętrzną we własnym umyśle.
Niestety w sytuacjach, kiedy dziecko jest zaniedbywane psychicznie, emocjonalnie, fizycznie, jest ofiarą przemocy, nadużyć, etc. proces nauki mentalizacji przebiega niekorzystnie. Osoba taka w późniejszym życiu może doświadczać wielu trudności emocjonalnych, osobowościowych, interpersonalnych.
I w takich sytuacjach psychoterapia oparta na mentalizacji jest skuteczną formą leczenia.
Opracowanie: Dorota Skierkowska-Kocoń
Jon G. Allen, Peter Fonagy, Anthony W. Bateman (2014), „Mentalizowanie w praktyce klinicznej”, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
W Bydgoskiej Szkole Psychoterapii EMPIRO uczymy różnych technik psychoterapii o udowodnionej naukowo skuteczności.
2025 © EMPIRO.WSG.PL